Tag Archives: оддын бөөгнөрөл
Маралын зүрхэнд хар нүх бий юу?
Шөнийн тэнгэрт маралын одны ордны зүгт биднээс ойролцоогоор 1,500 орчим гэрлийн жилийн зайд манай нартай хамгийн ойр орших шинэ залуу оддын өлгий болсон маралын мананцар хэмээх аврага том молекулан үүл байрлана. Доорх зургийг алдарт сансарын Хаббл дуран авсан бөгөөд маралын мананцарын төв хэсгийг нь харуулж байгаа юм. Саргүй харанхуй шөнө энгийн нүдээр уг биетийг ажиглаж […]
Мичид гэж юу вэ?
Монголд “Мичид” гэсэн нэртэй хүн олон байдгийн дээр хүмүүс шөнийн тэнгэрт харагдах эрхсүүдийг ерөнхийд нь “од мичид” хэмээн нэрлэн бичиж ярих нь элбэг. Харин мичид гэж чухамдаа яг юуг бид нэрлэдгийг нь мэддэг хүн тийм ч олон биш болвуу гэж бодож байна. Монголчуудын мичид хэмээн нэрлэж заншсан биет нь шөнийн тэнгэрт хотын гэрлээс ч тэр […]
Хилэнцийн өнгөт зүрх
Хэрвээ хүний нүдний хүүхэн хараа нь маш том, дээрээс нь гэрлийг маш мэдрэгээр хүлээн авдаг байсан бол шөнийн тэнгэр дахь хилэнцийн одны ордны зүрхэн тушаа хэсэг нь маш өнгөлөг харагдах байсан. Доорх гайхалтай зураг нь хилэнцийн одны ордны гялаан од Антаресын ойр орчимд харагдах янз бүрийн мананцар тоосонцорын гэрлийг дүрсэлж буй юм: Зурган дээр цэнхэр […]
Оддын бөөгнөрөлд нартай төстэй оддыг тойрон эргэдэг анхны гаригууд нээгдлээ
Түүхэнд анх удаа одонорончид шигүү оддын бөөгнөрөлийн нартай төстэй гишүүн оддыг нь тойрдог гаригуудыг илрүүлсэнээ уржигдар (9-р сарын 14) зарлалаа. Шинээр нээгдсэн 2 гариг маань эх оддыгоо маш ойр зайд тойрон эргэдэг, ерөнхийдөө манай бархасбадьтай төстэй аврага хийн гаригууд юм. Эх одтойгоо маш ойр байдаг тул маш богино хугацаанд тойрон эргэнэ бас асар өндөр температуртай […]
Мэссие 72
Эрт урьдны цагт доорх зурган дээрх шиг бөмбөлгөн оддын бөөгнөрөлүүд нь олноороо манай сүүн зам галактикийг “захирч” байлаа. Манай галактик үүсээд удаагүй үед ийм бөмбөлгөн оддын бөөгнөрлүүд хэдэн 1000-аараа оршиж байсан бол өнөө үед 200 хүрэх үгүйтэй хэд нь л үлдсэн байна. Сүүн зам галактик анх үүссэнээсээ хойш олон тооны том жижиг янз бүрийн өөр […]
Мэссие 5
18-р зууны одоноронч Чарльз Мэссие өөрийн алдарт каталогийн (мэссиегийн каталогийн тухай эндээс уншаарай) 5 дахь биетийн тухай: “Жинлүүрийн одны ордны ойролцоо нэгэн гайхалтай бөмбөлгөн хэлбэртэй мананцарыг оллоо…” хэмээн бичлэгээ эхэлж байсан аж. Тэр үед Мэссиегийн ашиглаж байсан жижиг дуранд ямар ч одгүй бөөрөнхий хэлбэртэй мананцар байдлаар л ажиглагдаж байсан бол өнөөдөр бид уг биет нь биднээс […]
Хамгийн том, хамгийн тод од
Доорх зурган дээрх сүртэй аврага том мананцар дотор хэдэн сая одод бий бөгөөд тэдгээрийн нийлбэр гэрэл нь ийнхүү уг мананцарыг үзэсгэлэнтэйгээр гэрэлтүүлж буй. Хамгийн сонирхолтой нь энэ мананцар дотор орших ганцхан од нийт гэрэлийн бараг 10%-ийг дангаар тэр олон одод дундаас гаргадаг гэвэл итгэх үү? Сүүн замын хамгийн том дагуул галактик болох Магеланы их үүл […]
Оддын Үйлдвэр
Мэссиегийн каталогт 16 хэмээн тэмдэглэгдэж үлдсэн Бүргэдийн хэмээх манай сүүн замын нэгэн мананцарын нэг жижигхэн хэсгийг сансарын Хаббл дуран 1995 онд авсан нь тус дурангийн хамгийн алдартай зураг болсон юм. Доор үзүүлж буй тэрхүү зураг нь хэдэн гэрлийн жилийн хэмжээтэй маш нягт мөртлөө хэмжээгээрээ үнэхээрийн аврага том молекулан устөрөгчийн хий болон тоосонцорыг дүрсэлж байгаа юм. […]
Сүүлийн сэтгэгдэлүүд